Presja na złagodzenie polityki pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego w ostatnich dniach wyraźnie osłabła, co jednak nie wyklucza, że na konferencji prasowej prezes Mario Draghi zaskoczy gołębim komunikatem. Za utrzymaniem status quo przemawia koniunktura gospodarcza w strefie euro, która ma się względnie dobrze - indeksy PMI od ośmiu miesięcy utrzymują się powyżej 50 pkt. Ryzyko wystąpienia deflacji w bloku istotnie zmalało po tym, jak wstępne szacunki za luty wskazały stabilizację indeksu HICP na poziomie 0,8% r/r (prognozowano spadek do 0,7%), z kolei inflacja bazowa zaskoczyła wzrostem do 1% wobec 0,8% w styczniu. Dodatkowo marazm na europejskim rynku kredytowym zdaje się osiągać dno – w styczniu roczna dynamika kredytów dla przedsiębiorstw wyniosła „tylko” -2,2% wobec -2,3% w grudniu.
Prezes EBC Mario Draghi wskazał dwa scenariusze, które mogłyby zainicjować działanie ze strony banku: pogorszenie średnioterminowej perspektywy inflacji i „nieuzasadniony” wzrost stawek na rynku międzybankowym na krótkim końcu krzywej. Po zeszłotygodniowej publikacji HICP pierwszy warunek zdaje się niewypełniony i nawet nowe prognozy ekonomiczne banku (po raz pierwszy obejmujące 2016 rok) mają nikłe szanse na wykazanie zagrożeń ujemną dynamiką cen. W przyapdku stawek rynku pieniężnego, zarówno 3-miesięczna EONIA (0,157%), jak i kontrakt terminowy na stawkę 12-miesięczną za rok (0,179%) pozostają na niealarmującym poziomie poniżej stopy referencyjnej EBC (0,25%).
A zatem co może pchnąć bank centralny do łagodzenia swojego nastawienia? Jeśli członkowie Rady Zarządzającej uważają, że euro jest zbyt mocne (a część z nich wypowiadała się w tym tonie), mogą starać się w jakiś sposób temu przeciwdziałać. Obniżka stóp procentowych na razie odpada, gdyż to oznaczałoby sprowadzenie stopy depozytowej poniżej 0%, a na to nie zgodzi się strona niemiecka z Bundesbanku w trosce o znaczne oszczędności swoich obywateli, głównie emerytów. Ale ten sam Bundesbank w Miesięcznym Raporcie z lutego dopuszcza wstrzymanie sterylizacji programu SMP. (W czasie kryzysu strefy euro EBC w ramach tego programu skupował obligacje skarbowe państw bloku, jednocześnie ściągając wygenerowane środki pieniężne na depozyty w banku centralnym.) Wstrzymanie sterylizacji uwolni ok. 175 mld EUR, co więcej niż podwoi nadwyżkową płynność w sektorze bankowym, która w ciągu ostatniego roku skurczyła się z 600 mld EUR do 130 mld EUR w związku z przedwczesną spłatą pożyczek LTRO. Choć na razie zwroty pożyczek nie wywierają presji na stawki rynku pieniężnego, to dalszy spadek nadpłynności może zaostrzać warunki kredytowe, hamując wzrost gospodarczy.
Ale wstrzymanie sterylizacji SMP oznaczałoby, że EBC stara się reagować z wyprzedzeniem na zmieniające się warunki rynkowe, co w przypadku tego banku centralnego jest rzadkością. Dodatkowo oddanie 175 mld EUR na rynek sprawi, że SMP będzie przypominać luzowanie ilościowe (QE) wprowadzone wcześniej przez Fed, Bank Anglii, czy Bank Japonii, a co w przypadku EBC zawsze stanowiło istotny problem od strony technicznej i prawnej. Jednak w mojej ocenie szanse na taką niespodziankę dzisiaj są spore.
EUR/PLN: Inwestorzy zdaję się czuć ukontentowani stabilizacją EUR/PLN blisko 4,18, na razie bez oznak presji na test 4,20, choć ryzyka na korzyść wzrostów przeważają (Ukraina). W przypadku gołębiego wydźwięku konferencji EBC euro może tracić, ale bez perspektyw na spadek poniżej 4,1650.
EUR/USD: Zaskoczeniem złagodzeniem polityki monetarnej EBC może posłać EUR/USD nawet do 1,3640, ale reakcja na brak zmian przyniesie „efekt ulgi” i test maksimum tego tygodnia (1,3792) stanie się faktem.
Konrad Białas